Rys historyczny

Synagoga Wysoka została wzniesiona w latach 1556-63 jako trzecia z kolei w żydowskim mieście w Kazimierzu, po synagogach Starej i Nowej (Remuh). Nazwa synagogi pochodzi stąd, że jej sala modlitw umieszczona została na piętrze budynku. To nietypowe usytuowanie modlitewni podyktowane było względami bezpieczeństwa: synagoga stała przy bramie żydowskiego miasta, a więc w miejscu szczególnie ruchliwym, pełnym ulicznego zgiełku i w bardzo bliskim w tym czasie sąsiedztwie chrześcijańskich posesji. W trakcie wschodnim, szerszym, prawdopodobnie od początku istnienia synagogi znajdowały się sklepy. Sama sala modlitewna sięgała sklepienia II piętra, a wzorowano ją na synagodze Wysokiej w czeskiej Pradze. W końcu lat 80. XIX w. do synagogi dołączone zostały modlitewnie męska i kobieca, powstałe na piętrze domu sąsiadującego z nią od zachodu. Podczas drugiej wojny światowej piękne wnętrze synagogi zdewastowali Niemcy, a bogate kultowe urządzenie, w tym zwłaszcza cenne przedmioty sztuki obrzędowej bezpowrotnie przepadło. Od 1966 r. obiekt był użytkowany przez Pracownię Konserwacji Zabytków. Gmina Żydowska Wyznaniowa w Krakowie, która jest w trakcie odzyskiwania praw do budynku, skłania się ku przekazaniu synagogi Muzeum Historycznemu m. Krakowa w celu urządzeniu w niej wystawy poświęconej historii Żydów w Krakowie.

Architektura

Od strony ulicy Józefa widzimy jedynie południową elewację synagogi, podpartą czterema potężnymi szkarpami i przeciętą gzymsem, biegnącym tuż nad parterem. Na piętrze znajdują się trzy wysokie, półkoliście zakończone okna, które odpowiadają dwóm oknom i okutym drzwiom w renesansowym portalu na parterze. Wnętrze synagogi tworzyło jedno pomieszczenie, które nakryte było renesansowym sklepieniem kolebkowym z lunetami, ozdobionym dekoracją stiukową.

Z dawnych lat zachował się tylko mur i bogato rzeźbiony portal, ujęty dwiema szkarpami. Dawniej znajdował się w bożnicy bogaty skarbiec, z którego już przed II wojną światową niewiele zostało, a po wojnie zachowało się tylko kamienne obramienie aron-hakodeszu na ścianie wschodniej i pozostałości malowideł ściennych z tekstami modlitw, odkryte i zachowawczo zakonserwowane w latach 60. XX w.

Dreamlover