Rabin, uczony talmudysta, filozof i pisarz, którego sława sięgnęła poza granice państwa polskiego, urodził się w 1525 r. Przez całe swoje życie związany był z Kazimierzem, który w tej epoce przeżywał rozkwit jako ośrodek kultury żydowskiej.
Jego ojciec, Izrael Isserles, w 1553 r. przebudował jeden ze swoich domów przy ul. Szerokiej i ufundował w nim bożnicę. Na cześć jego syna nazwano ją później Remuh (Re-Muh - skrót od Rabi Mosze). Mojżesz pobierał nauki w wyższej szkole talmudycznej w Lublinie, gdzie otrzymał też rabiniczne świadectwo. Był ulubionym uczniem sławnego talmudysty lubelskiego Szaloma Szachny, którego córkę Goldę poślubił.
Zajmował się wieloma dziedzinami nauki - oprócz rozbioru i komentowania Talmudu, w której to dziedzinie stał się autorytetem na skalę europejską, interesował się również astronomią, geometrią, historią i filozofią. Był wybitnym znawcą Arystotelesa.
W 1542 r. (według innych źródeł 1547) otrzymał rabinat krakowski. Funkcję tą pełnił aż do śmierci. W 1550 r. założył na Kazimierzu wyższą szkołę talmudyczną (jeszibę), której został rektorem. Szkoła ta zyskała szeroką sławę, przybywali do niej uczniowie z wielu krajów Europy Środkowej.
Remuh był najwybitniejszym aszkenazyjskim kodyfikatorem prawa talmudycznego. Ortodoksyjni Żydzi po dziś dzień używają tego kodeksu dla określenia zasad swojego postępowania. Był również członkiem kahalnego sądu rabinicznego, a jego wielki autorytet sprawiał, że przybywano do niego z dalekich okolic z prośbą o rozsądzenie sporów.
Ponadto Isserles jest autorem dzieł: "Nauka o ofierze przebłagalnej" ("Torat Chattat"), "Nauka o ofierze całopalnej" ("Torat ha-Olah"), "Droga Mojżesza" ("Darke Mosze").
Mojżesz Isserles zmarł 1 maja 1572 r. Pochowany został na cmentarzu Remuh. Grób rabbiego Remuh otoczony jest do dzisiejszego dnia kultem przez wiernych. Na jego XVI-wiecznym nagrobku znajduje się napis "Od Mojżesza do Mojżesza nie powstał nikt, kto byłby równy Mojżeszowi". Określenia "Mojżesz" w tekście tym są różnie interpretowane, mogą oznaczać Mojżesza proroka, Mojżesza Mamonidesa (wielkiego średniowiecznego filozofa żydowskiego), Mojżesza Isserlesa, ostatnie z całą pewnością odnosi się do Isserlesa. Istnieje legenda, wg której kto zniszczy grobowiec Isserlesa, w tym samym roku zginie. Przepowiedni tej zlękli się nawet hitlerowcy i dzięki temu grób Rabiego Remuh przetrwał do dziś.
W synagodze Remuh przechowywany jest fotel, na którym zasiadał Isserles. Miejsce to oznaczone jest płonącą ustawicznie lampą.
Tosia
|