Kazimierz.com
Dziś jest
Podyskutuj na
Facebooku

























Kazimierz.com  >   Artykuły  >  O Synagodze Wysokiej

To ostatnia z kazimierskich synagog niedostępna zarówno dla turystów jak i wtajemniczonych. Ta trzecia według starszeństwa bożnica na Kazimierzu. wzniesiona została przy ulicy Józefa 38 pomiędzy rokiem 1556 a 1563. Nie wiadomo jednak czy była ona fundacją gminy żydowskiej czy tez osoby prywatnej. Usytuowanie sali modlitw na I piętrze, nad zlokalizowanymi na parterze niegdyś pomieszczeniami sklepowymi i pierwotne wejście poprzez sąsiadujący budynek zdaje się sugerować fundację prywatną. O ile takie rozwiązanie komunikacyjne - choć niespotykane na Kazimierzu było znane na terenach Polski, o tyle jest rzeczą ciekawą, iż krakowska synagoga wysoka ma swoją odpowiedniczką w Pradze. Tak samo usytuowaną i noszącą taką samą nazwę, tyle tylko, że nieco młodszą, bo wzniesioną w roku 1568. Praska synagoga wysoka służyła jako miejsce modlitwy głównie urzędnikom i członkom tamtejszego kahału.
W czasie II wojny światowej - jak wszystkie krakowskie synagogi - Bożnica Wysoka została obrabowana ze wszystkich cenności i kompletnie zdewastowana przez Niemców. Po wojnie długo zastanawiano się nad znalezieniem nowej funkcji dla pustej skorupy tego budynku. Rozważano - i w takim kierunku szły prace projektowe - by umieścić tu Teatr Groteska. Ostatecznie - w połowie lat sześćdziesiątych - obiekt trafił w ręce Pracowni Konserwacji Zabytków, które go odbudowały i na wiele lat przystosowały dla potrzeb działalności konserwatorskiej. Tutaj właśnie powstawało wiele najcenniejszych rekonstrukcji dla potrzeb odbudowywanego Zamku Królewskiego w Warszawie i wielu krakowskich zabytków. Przebudowano także dach, zmieniając kierunek jego spadu i fundując bogate przeszklenia, co przysporzyło dodatkowych pomieszczeń użytkowych na nowej kondygnacji. Z dawnego bogatego wyposażenia zostało bardzo niewiele: ozdobne obramowanie świętej arki, wychodzące spod tynku fragmenty malowideł i inskrypcje oraz przeniesione do sąsiedniego budynku - kolumna i kamienne obramowanie skarbony na jałmużnę.
Dzisiaj nie ma już formalnie Pracowni Konserwacji Zabytków, obiektem zawiaduje syndyk upadłego przedsiębiorstwa. Część pomieszczeń w tym przepastne piwnice stoją puste, inne zostały odnajęte drobnym firmom. Główna dwukondygnacyjna sala modlitw stoi pusta i czeka na swoje nowe życie. Już wiele miesięcy temu Gmina Żydowska i Muzeum Historyczne Miasta Krakowa podpisały list intencyjny, w którym wyrażono wolę urządzenia w Synagodze Wysokiej ekspozycji muzealnej obrazującej historię krakowskich Żydów. Według ustaleń listu: Muzeum miało by władać tym zabytkiem za czynsz dzierżawny w wysokości symbolicznej złotówki. Również Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa wyraził gotowość finansowego wsparcia niezbędnych prac remontowych. Nie będą to zresztą zbyt wygórowane kwoty, bo sam budynek jest - generalnie rzecz biorąc - w nienajgorszym, jak na kazimierskie stosunki, stanie. Na przeszkodzie stoją jednak skomplikowane stosunki własnościowe. Nadal - mimo zakrojonych na szeroką skalę poszukiwań - nie udało się ustalić spadkobierców właścicieli pomieszczeń parterowych. Są też rozbieżności co do wyceny dokonanej po wojnie przebudowy dachu i kondygnacji znajdującej się bezpośrednio nad salą modlitw. Miejmy jednak nadzieję, iż duch dobrej woli zwycięży w końcu i Synagoga Wysoka będzie mogła pokazać swoje wnętrze zwiedzającym.

Jacek Balcewicz ("Kazimierz")




Blog

Posłuchaj mp3

Karol


Serwisy specjalne

 

 

 

 

 

 

Jerzy Panek

Nasze miasto, tamte czasy

Kazimierska architektura w malarstwie

Kazimierz Machowina

Artykuły (archiwum)

Bulwary pod zabudowę

Plac Nowy - jaki będzie?

Plac Wolnica - konkurs

Mój Kazimierz

Słowniczek pojęć spotykanych często na Kazimierzu

Krwawa linia

Linki

Dzielnicowi patrioci

Centrum Badań Holokaustu

Galeria Otwarta Pracownia (www.otwartapracownia.com)

Galeria Szalom (www.galeriaszalom.com)

krakoff.info (www.krakoff.info)

e-krakow (www.e-krakow.com)

Krakowskie knajpy (www.knajpy.krakow.pl)

Galeria Raven (www.raven.krakow.pl)


:: cofnij :: do góry ::
(c) 2002-2004 by Stowarzyszenie Twórców Kazimierz.com
Stronę zaprogramowali
mtq & mikolaj
Kopiowanie i wykorzystywanie materiałów z witryny bez zgody autorów zabronione