13 / 4 / 2003
| O Ringelblumie i jego archiwum w CKŻ
| Z okazji 60. rocznicy powstania w Getcie Warszawskim, Centrum Kultury Żydowskiej przygotowało cykl wykładów i projekcji filmów. 7 kwietnia gościem CKŻ, była dr Eleonora Bergman z Żydowskiego Instytutu Historycznego. W swoim wykładzie dr Bergman przedstawiła historię największego podziemnego archiwum getta oraz sylwetkę jego twórcy - Emanuela Ringelbluma. Ringelblum to jeden z najwybitniejszych historyków okresu międzywojennego oraz bardzo aktywny działacz społeczny. Był m.in. kierownikiem Towarzystwa Kursów Wieczorowych dla Robotników, przywódcą radykalnej lewicowej organizacji Jidiszer Kultur Farband, członkiem Związku Pisarzy Żydowskich. W maju 1940 roku Ringelblum staje na czele tajnej organizacji Oneg Szabat (Radość Soboty), której głównym zadaniem było zbieranie dokumentów o życiu żydów pod okupacją niemiecką. Zbierano obwieszczenia, dokumenty tożsamości, zaświadczenia o pracy, bilety tramwajowe, relacje od osób przesiedlonych, monografie o innych gettach, zeznania żydów-uczestników kampanii wrześniowej. Były to bardzo różnorodne materiały, pokazujące życie żydów pod okupacja hitlerowską we wszystkich jego przejawach i na różnych płaszczyznach. Jednocześnie są one świadectwem kontrastów, obok oficjalnych dokumentów pojawiają się też plakaty koncertów, afisze, papierki od cukierków. Najcenniejszymi dokumentami archiwum, wg dr Bergman są zapiski Ringelbluma, jego refleksje, komentarze, konspekty przyszłych prac. Dokumenty składające się na podziemne archiwum getta zakopano w trzech różnych miejscach w Warszawie. Po wojnie na obszarze dawnego getta, odnaleziono tylko 2 części zakopanych materiałów. Trzecia część ukrytych dokumentów nie została odkryta do tej pory. ŻIH zamierza opublikować w 12 tomach archiwum Ringelbluma, do tej pory ukazały się 3 tomy: "Listy o zagładzie", "Dzieci. Tajne nauczanie", "Relacje z Kresów". W 1999 roku zebrane przez Oneg Szabat materiały UNESCO umieściła na liście "Pamięć świata". Zdaniem dr Bergman, dokumenty zebrane w podziemnym archiwum są szczególnie cenne, gdyż przedstawiają historię z punktu widzenia skazańca, ale nie ofiary. Ofiara - kojarzy się z biernością, a ludzie ci, byli bardzo aktywni.
Emanuel Ringelblum wraz z żoną i synem zginęli w 1944 roku, po tym jak kryjówka, w której się ukrywali została wydana Niemcom. W czasie wojny zginęła też większość współpracowników Ringelbluma z Oneg Szabat.KAK
|
|
